Lựa chọn nghề nghiệp không đơn giản là chọn một công việc để mưu sinh, mà là đặt nền móng cho cả cuộc đời. Đối với nhiều bạn trẻ, đặc biệt là học sinh, sinh viên chuẩn bị tốt nghiệp, câu hỏi "mình nên làm nghề gì?" vẫn luôn là điều trăn trở lớn. Trong bối cảnh thị trường lao động liên tục biến đổi, xu hướng công nghệ phát triển và nhiều nghề mới liên tục xuất hiện, việc định hướng và lựa chọn nghề phù hợp với bản thân lại càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn nghề nghiệp, lưu ý các sai lầm dễ mắc phải và gợi ý một số ngành nghề có tiềm năng phát triển mạnh trong hiện tại và tương lai gần. Những yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn nghề nghiệp Việc chọn nghề không thể dựa trên cảm tính hoặc chỉ nghe theo lời người khác. Để tìm được nghề phù hợp với bản thân, bạn cần đánh giá dựa trên 3 yếu tố chính: 1. Khả năng cá nhân (năng lực và kỹ năng) Trước tiên, bạn cần xác định bản thân có những điểm mạnh, năng lực và kỹ năng gì nổi bật. Bạn học tốt môn gì? Bạn có năng khiếu trong lĩnh vực nào? Có những kỹ năng mềm nào bạn làm tốt (giao tiếp, làm việc nhóm, lãnh đạo, sáng tạo...)? Việc lựa chọn nghề nên bắt đầu từ những gì bạn có thể làm tốt, vì đó là nền tảng để bạn phát triển sự nghiệp bền vững. 2. Đam mê và sở thích Một công việc không khiến bạn cảm thấy hứng thú sẽ rất dễ dẫn đến sự chán nản, kiệt sức. Khi công việc là điều bạn yêu thích, bạn sẽ có động lực để học hỏi và phát triển không ngừng. Tuy nhiên, đừng nhầm lẫn giữa đam mê ngắn hạn và sở thích nhất thời với đam mê thực sự có thể nuôi dưỡng lâu dài. 3. Nhu cầu thị trường và cơ hội việc làm Dù bạn giỏi và đam mê đến đâu, nếu ngành nghề đó không có nhu cầu tuyển dụng hoặc khả năng phát triển thấp thì cũng rất khó để duy trì sự nghiệp. Vì vậy, hãy cân bằng giữa năng lực – đam mê – xu hướng thị trường để có sự lựa chọn đúng đắn nhất. Những điểm cần lưu ý khi lựa chọn nghề nghiệp Bên cạnh việc đánh giá các yếu tố bên trong, bạn cũng cần lưu ý những điều sau để tránh rơi vào những sai lầm phổ biến trong lựa chọn nghề nghiệp: 1. Tránh chọn nghề theo phong trào Không ít bạn trẻ chạy theo các ngành "hot" như công nghệ thông tin, marketing, hay đầu tư tài chính chỉ vì... ai cũng học. Tuy nhiên, nếu bản thân không phù hợp, bạn sẽ nhanh chóng cảm thấy chán nản và bỏ cuộc. 2. Không nên chọn nghề chỉ vì mức lương cao Thu nhập là yếu tố quan trọng, nhưng không nên là yếu tố duy nhất. Nhiều ngành có mức lương cao đi kèm với áp lực lớn, yêu cầu đặc thù hoặc không phù hợp với lối sống của bạn. 3. Cập nhật liên tục xu hướng nghề nghiệp Thế giới thay đổi mỗi ngày. Công việc hôm nay được ưa chuộng nhưng có thể biến mất trong vài năm tới. Vì vậy, bạn cần thường xuyên cập nhật thông tin thị trường lao động, đặc biệt là những nghề nghiệp có khả năng phát triển lâu dài. 4. Lắng nghe bản thân nhiều hơn lời người khác Người thân, bạn bè có thể đưa ra lời khuyên, nhưng chính bạn mới là người sẽ sống với công việc đó suốt nhiều năm. Hãy cân nhắc và lắng nghe tiếng nói từ bên trong để đưa ra quyết định đúng. Một số nghề nghiệp có cơ hội phát triển nên chọn Dưới đây là danh sách 5 ngành nghề phổ biến và có tiềm năng phát triển mạnh trong những năm tới, đặc biệt phù hợp với xu hướng xã hội và nhu cầu thị trường: 1. Huấn luyện viên thể hình (Fitness Coach) Cơ hội việc làm: Nhu cầu chăm sóc sức khỏe, nâng cao thể lực, cải thiện vóc dáng sau dịch bệnh tăng vọt. Ngày càng nhiều người sẵn sàng đầu tư vào dịch vụ huấn luyện cá nhân (PT – Personal Trainer) tại phòng gym, online hoặc tại nhà. Thu nhập hiện tại: Mức thu nhập của huấn luyện viên thể hình dao động từ 10 – 40 triệu/tháng tùy theo số lượng khách hàng và kinh nghiệm. Với những huấn luyện viên có chứng chỉ quốc tế, mức thu nhập có thể cao hơn nhiều, đặc biệt nếu làm việc tại các thành phố lớn hoặc phục vụ khách nước ngoài. Khả năng phát triển: Tiềm năng phát triển rất lớn trong tương lai do xu hướng sống lành mạnh đang lan rộng toàn cầu. Có thể mở rộng sang các mảng như: xây dựng thương hiệu cá nhân, làm huấn luyện viên online, mở phòng gym riêng hoặc trở thành chuyên gia dinh dưỡng/thể hình. 2. Kỹ sư trí tuệ nhân tạo (AI Engineer) Cầu nối giữa công nghệ và tương lai, nghề AI đang cực kỳ khan hiếm nhân lực chất lượng cao. Thu nhập hiện tại: 25 – 80 triệu/tháng. Tương lai: Là ngành nghề đầu tàu trong kỷ nguyên công nghệ 4.0. 3. Chuyên viên thiết kế UX/UI Khi trải nghiệm người dùng trở thành yếu tố sống còn của sản phẩm số, nghề thiết kế giao diện người dùng đang rất được săn đón. Thu nhập: 15 – 40 triệu/tháng. Phát triển: Có thể chuyển sang Product Design, Head of UX, hoặc Freelancer toàn cầu. 4. Chuyên viên phân tích dữ liệu (Data Analyst) Dữ liệu là "dầu mỏ" của thế kỷ 21. Các doanh nghiệp cần nhân sự có khả năng xử lý và phân tích dữ liệu để đưa ra quyết định chiến lược. Thu nhập: 20 – 50 triệu/tháng, tùy dự án và lĩnh vực. Cơ hội: Mở rộng sang AI, Data Science, hoặc Business Intelligence. 5. Chuyên gia trị liệu tâm lý Áp lực xã hội, bệnh trầm cảm và các vấn đề về sức khỏe tinh thần ngày càng gia tăng sau đại dịch. Thu nhập: từ 300.000 – 1.000.000 VNĐ/buổi tư vấn. Có thể cao hơn nếu làm tại bệnh viện quốc tế hoặc mở phòng riêng. Xu hướng: nghề này sẽ càng được coi trọng và phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Không có nghề nào là “nghề tốt nhất”, chỉ có nghề phù hợp nhất với bạn. Việc lựa chọn nghề nghiệp là một quá trình cần sự suy ngẫm, trải nghiệm và điều chỉnh. Hãy bắt đầu bằng việc hiểu rõ bản thân, kết hợp với nhu cầu của xã hội và xu hướng nghề nghiệp hiện tại. Đừng ngại thử – đừng sợ thay đổi. Quan trọng nhất là chọn nghề để bạn được là chính mình, phát triển bền vững và sống một cuộc đời có ý nghĩa. Nội dung tham khảo tại: https://nuedu.vn/tin-tuc/chon-nghe-phu-hop-voi-tinh-cach-540.html
